نتایج یک تحقیق در مورد جزایر حاصلخیر در مناطق خشک و نیمه خشک جهان با مشارکت دکتر مهدی عابدی عضو هیات علمی گروه مرتعداری و نگار احمدیان دانشجوی دکتری دانشگاه در مجله معتبر Nature plants به چاپ رسید. این تحقیق با مشارکت محققان 25 کشور در قالب پروژه BIODESERT انجام شده و از کشور ایران دانشگاه تربیت مدرس و دانشگاه فردوسی مشهد در این تحقیق مشارکت داشته اند.

جزایر حاصلخیز اهمیت بالایی در مناطق خشک دارند. گیاهان چندساله در زیر تاج پوشش خود یک مکان دارای تولید و تنوع بالا ایجاد می کنند که با نام جزایر حاصلخیز شناخته می شوندکه اهمیت بالایی در ساختار و کارکرد مناطق خشک دارند که تاکنون عوامل موثر بر آن در سطح جهانی بررسی نشده است.لازم به ذکر است که اهمیت گیاهان بوته ای و درختچه ای و جزایر حاصلخیز در تحقیقات گذشته عضو هیات علمی در کشور مورد بررسی قرار گرفته است و نتایج آن به چاپ رسیده است. در این تحقیق اثر چرای دام، اقلیم و نیز صفات کارکردی گیاهی بر روی پارامترهای خاک مرتبط با حاصلخیزی، تجزیه­پذیری و حفاظت آب و خاک بررسی شد. بدین منظور 288 پلات در 88 سایت واقع در 25 کشور در یک روش استاندارد مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد شاخص خشکی و نیز صفات گیاهی مهمترین نقش را بر روی جزایر حاصلخیز دارند. از طرف دیگر چرای دام اثر کمتری داشتند.  درختچه های بلندتر و عریض تر باعث ایجاد جزایر حاصلخیز قوی تری می شوند. همچنین سایت های دارای غنا گونه ای بیشتر نیز دارای خاک پایدارتر و دارای کارکرد بالاتری بودند. 

نتایج این تحقیق برای کشور ایران که بخش عمده آن در مناطق خشک و نیمه خشک واقع شده است دارای اهمیت است. بنابراین ضرورت دارد که در برنامه های مدیریتی منابع طبیعی کشور به نقش گیاهان چندساله به خصوص بوته ها و درختچه ها توجه بیشتری شود. در سال های اخیر در اثر چرای شدید دام، بوته کنی،خشکسالی و آتش سوزی بوته زارها و درختچه زارهای کشور دچار تخریب شده است. در صورت کاهش سطح این گیاهان روند تخریب منابع طبیعی کشور تشدید می شود که بازیابی مجدد آن به سختی انجام خواهد شد. 

این مقاله در آدرس زیر قابل دسترس است: https://www.nature.com/articles/s41477-024-01670-7